از این علائم گرمازدگی غافل نشوید

دکتر شجاعی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به مراحل و علائم گرمازدگی، توصیه‌هایی برای پیشگیری و درمان آن ارائه کرد.

 مراحل و علائم گرمازدگی

مرحله استرس گرمایی:  

در این مرحله، فرد ممکن است دچار سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، تشنگی و سردرد شود.

مرحله خستگی گرمایی:  

علائمی مانند عرق شدید، خستگی، قرمزی پوست، گرگرفتگی یا اسپاسم عضلات با درد، سردرد یا سرگیجه خفیف و حالت تهوع بروز می‌کند.

مرحله گرمازدگی:  

رنگ پریدگی، عرق شدید، تهوع، اسهال و استفراغ، جوش‌های ریز گرمازدگی، سردرد، گرفتگی عضلات، خستگی، ضعف، تشنگی شدید، سرگیجه، تکرر ادرار، ادرار تیره‌رنگ، از دست دادن تمرکز، تورم خفیف پا، مچ پا یا انگشتان دست و از دست دادن هوشیاری از علائم این مرحله است.

مرحله سکته گرمایی:  

ضربان ضعیف، تنفس سریع، کاهش تعریق، پوست داغ، خشک و قرمز، حالت تهوع، سردرد، سرگیجه، تاری دید، تحریک‌پذیری یا تغییرات خلقی، عدم هماهنگی و از دست دادن هوشیاری از نشانه‌های این مرحله است. در موارد شدید، این مرحله می‌تواند به نارسایی ارگان‌های بدن، کما و مرگ منجر شود. 

 توصیه‌های پیشگیری از گرمازدگی

- نوشیدن مقدار زیاد مایعات: حداقل هشت لیوان آب در روز بنوشید. مصرف نوشیدنی‌های بدون گاز مانند آب میوه یا دوغ مناسب است. از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند کولا، قهوه و چای اجتناب کنید.

- تغییر رژیم غذایی: از مصرف غذاهای چرب و داغ اجتناب کرده و غذای شما کمی نمک داشته باشد.

- محافظت از آفتاب و نور مستقیم خورشید: از کرم ضدآفتاب با فاکتور محافظت (SPF) حداقل ۱۵ استفاده کنید و در صورت احساس ناخوشی و ضعف، فوراً از نور مستقیم خورشید دور شوید.

- ورزش و فعالیت بدنی منطقی: فعالیت بدنی در مناطق گرم و مرطوب را به تدریج طی سه تا چهار هفته برای عادت کردن بدن به گرما افزایش دهید.

- استفاده از لباس‌های خنک و گشاد: لباس‌های سبک و گشاد از جنس کتان و نخ بپوشید و از لباس‌های تیره و سنگین که گرما را جذب می‌کنند، اجتناب کنید. از کلاه‌های لبه‌دار و عینک آفتابی برای محافظت از چشم استفاده کنید.

- پرهیز از سفرهای غیرضروری: از رفتن به جاهایی که سایبان ندارند و تهویه آن‌ها خوب نیست خودداری کنید. اگر مجبور به سفر در هوای گرم هستید، یک بطری آب همراه داشته باشید.

- مراقبت از افراد آسیب‌پذیر: کودکان و سالمندان مستعد گرمازدگی هستند.

 اقدامات درمانی هنگام بروز گرمازدگی

۱. مصدوم را به جای خنک منتقل کنید.

۲. مصدوم دراز بکشد و پاهای او را بالا بیاورید.

۳. لباس‌های مصدوم را درآورده، ملحفه خیس روی وی بیندازید و آب ولرم رویش بپاشید. حمام گرفتن برای افراد هوشیار توصیه می‌شود.

۴. از کولر یا پنکه برای تسریع دفع حرارت استفاده کنید و کیسه‌های یخ را در کشاله ران، زیر بغل، زانو، مچ دست و پا قرار دهید.

۵. در صورت هوشیاری، فرد را تشویق کنید تا کم‌کم آب یا یک نوشیدنی خنک بنوشد. محلول ORS یا محلول آب و نمک و شکر مفید است.

۶. حوله نمدار روی پیشانی و عضلات مصدوم قرار دهید و در صورت هوشیاری، مصدوم را داخل وان یا لگن آب سرد قرار دهید.

۷. به محض خنک شدن بدن فرد، عمل خنک کردن را متوقف کنید و اگر دمای بدن مجدداً افزایش یافت، عمل خنک کردن را مجدد شروع کنید.

۸. ماهیچه‌های گرفته و گرمازده فرد را ماساژ دهید.

۹. اگر نشانه‌های گرمازدگی بهبود نیافت یا وخیم‌تر شد، بیمار را سریعاً به مرکز درمانی منتقل کنید.

۱۰. در هنگام سفر در گرمای تابستان علاوه بر نوشیدن آب، چند عدد خیار و نمک در اختیار کودکان قرار دهید.

این توصیه‌ها به شما کمک می‌کند تا در روزهای گرم تابستان از خطرات گرمازدگی جلوگیری کنید و در صورت بروز علائم، اقدامات لازم را انجام دهید.