ارتباط با چین، قدرت ایران در مذاکرات را افزایش می‌دهد؟
تحریم ایران که از ابتدای انقلاب اسلامی به دلایل مختلفی وجود داشت، در سال‌های اخیر با بهانه‌هایی مانند برنامه‌های هسته‌ای و بعد از آن فعالیت موشکی تشدید شد و ایالات متحده به عنوان سرکردۀ کشورهای غربی تلاش کرد با این قبیل اقدامات ایران را به لحاظ اقتصادی در تنگنا قرار دهد که البته تا حدودی نیز در این مسیر موفق شد.
به هر حال، واقعیت این است که تحریم یک کشور از سوی آمریکا آن هم در شرایطی که دلار وجه رایج تجارت جهانی است، محدودیت‌های زیادی را برای اقتصاد کشور ایجاد خواهد کرد. از طرف دیگر این تحریم‌ها هرگز به صورت پایدار از بین نخواهند رفت چون بین ایران و غرب اختلافات ریشه‌ای و ماهوی وجود دارد که ناشی از تفاوت جهان‌بینی دو طرف است. ایالات متحده نیز هر بار به بهانه‌ای این تحریم‌ها را افزایش خواهد داد که آخرین بهانه، دفاع ایران از حماس بود.
با این حال، عبور از تحریم بسیار سخت و هزینه‌بر شد اما در نهایت گام‌های جدی با دور زدن تحریم، برای ایجاد نظم جدید و پایدار در اقتصاد برداشته شد که یکی از مهمترین آنها را می‌توان ایجاد و تعمیق روابط با کشورهای غیرغربی دانست؛ موضوعی که با توجه به رقابت اقتصادی بالا در تجارت جهانی، مورد توجه این کشورها نیز قرار داشت و همین امر سبب شد ایران بتواند شرکای تجاری جدیدی پیدا کرده و روابط خود را با آنها توسعه دهد.
در حالی که تحریم بیش از هر حوزۀ دیگری، بر نفت و پتروشیمی به عنوان مهمترین منبع درآمد ارزی ایران اثرگذار بود و دقیقاً به همین دلیل ایالات متحده نیز در این بخش تحریم‌های خود را بیشتر اعمال کرد، توسعۀ روابط با چین به ویژه در این بخش در دستورکار دو طرف قرار گرفت خاصه اینکه چین به عنوان اقتصاد دوم جهان حالا آرزوهای جدیدی را در سر می‌پروراند و قصد دارد با توسعه و تعمیق رابطه خود با کشورهایی نظیر ایران، روسیه، سوریه، عراق و دیگر کشورهای غیرغربی، دایرۀ نفوذ و تاثیرگذاری اقتصادی خود را افزایش دهد. عضویت در معاهده‌ها و قراردادهای بین‌المللی با دیگر کشورها از آمریکای لاتین تا آفریقای جنوبی و منطقه قفقاز نیز با همین رویکرد انجام شده است.
در این بین، ایران نیز می‌تواند منتفع شود و در این شرایط نه‌تنها تحریم‌ها را دور بزند بلکه بازارهای جدیدی برای خود ایجاد کند که این بازارها به دلیل ارتباط سیاسی نزدیک با حاکمیت ایران، پایدار و قابل تعمیم و تعمیق باشند. از این رو، می‌توان اذعان کرد جهان در حال رسیدن به نظمی جدید در عرصه‌های اقتصادی است. در این نظم، ایران نیز همچون چین، مواضع اقتصادی خود را تعیین کرده است و تلاش دارد با استفاده از ظرفیت‌هایی مانند قفقاز، بریکس، شانگهای و حتی بازارهای منطقه‌ای و تهاتر، دلار را از تجارت خود حذف و در نتیجه تجارت خود را وارد فاز جدیدی کند و این اقدام البته زمان‌بر است.
به هر حال، این رویکرد در صنعت نفت و پتروشیمی تا حدودی موفق بوده است تا جایی‌که به نقل از رویترز، چین، بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام جهان و بزرگ‌ترین مشتری ایران است و بر اساس داده‌های شرکت ورتکسا، به طور متوسط روزانه ۱.۰۵ میلیون بشکه نفت ایران را در ۱۰ ماهه اول سال ۲۰۲۳ میلادی خریده است. این میزان، ۶۰ درصد بیشتر از بیشترین میزان نفت خریداری‌شده توسط چین پیش از تحریم‌ها است که توسط گمرک این کشور در سال ۲۰۱۷ میلادی ثبت شده بود. این در حالی است که از سال ۲۰۲۱، واشنگتن بیش از ۱۸۰ فرد و نهاد مرتبط با بخش‌های نفت و پتروشیمی ایران را تحریم کرده است.
قطعاً دقت بیشتر در این مسیر نه‌تنها سبب دور زدن و کم‌اثر شدن تحریم‌ها می‌شود بلکه قدرت و پشتوانۀ ایران در میز مذاکرات را نیز افزایش خواهد داد.
انتهای پیام/
نظر شما