ترامپ، تحریم های اولیه ایران را برمی دارد؟

 

 یعنی همان تحریم‌هایی که شرکت‌های آمریکایی را از تجارت با ایران باز می‌داشتند. اوباما هرگز حتی به فکر لغو این دسته از تحریم‌ها نبود، زیرا می‌ترسید مخالفت جمهوری‌خواهان با توافق هسته‌ای شدیدتر شود. دوم آن‌که او می‌خواست توافق فقط بر مسئله هسته‌ای متمرکز باشد.

افزودن لغو تحریم‌های اولیه به مذاکرات، ترامپ را در معرض این اتهام (نادرست) قرار می‌دهد که امنیت هسته‌ای را فدای منافع تجاری شرکت‌های آمریکایی کرده است.

نخستین دیدار دیپلماتیک دونالد ترامپ با ایران نمی‌توانست بهتر از این باشد. هر دو طرف مذاکرات عمان را مثبت و سازنده توصیف کردند، اما نشانه واقعی موفقیت آن، موافقت وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، برای گفت‌وگوی مستقیم با استیو ویتکاف بود.

در طول چهار سال ریاست‌جمهوری بایدن، ایرانی‌ها حتی یک‌بار هم نپذیرفتند که در سطح وزارت خارجه مستقیماً با مقامات آمریکایی دیدار کنند. اما حالا ترامپ این فرصت را دارد تا «توافقی بهتر» به دست آورد و یک پیروزی سه‌گانه رقم بزند.

گرچه «برچیدن کامل» از نظر ظاهری قوی‌تر و قاطع‌تر به نظر می‌رسد، اما در عمل غیرممکن است. در عوض، مدل راستی‌آزمایی‌پذیر نه‌تنها امکان‌پذیر است، بلکه تهران پیش‌تر با آن موافقت کرده بود و ممکن است دوباره بپذیرد. چالش اصلی آن است که برنامه هسته‌ای ایران طی سال‌های اخیر به‌شدت پیشرفت کرده و بازگرداندن آن به سطح سال ۲۰۱۵ کاری دشوار خواهد بود.

اما ترامپ به‌طور خاص به این دلیل بهتر می‌تواند این پیشرفت‌ها را معکوس کند که حاضر است تحریم‌های اولیه را بردارد — تحریم‌هایی که تجارت شرکت‌های آمریکایی با ایران را ممنوع می‌کردند. اوباما هرگز چنین چیزی را در نظر نگرفت، چون می‌ترسید جمهوری‌خواهان مخالفت بیشتری نشان دهند و می‌خواست توافق فقط بر موضوع هسته‌ای متمرکز باشد.

بایدن، به گفته راب مالی، نماینده‌اش در امور ایران، نسبت به توافق «بی‌میل» بود و بیشتر نگران هزینه‌های سیاسی داخلی لغو تحریم‌ها بود تا نتایج هسته‌ای‌ای که می‌شد با تحریم‌های مؤثرتر به‌دست آورد.

ترامپ متفاوت است. او تحریم‌ها را بیشتر به‌عنوان تنبیه شرکت‌های آمریکایی می‌بیند و مشتاق است آن‌ها را بردارد تا شرکت‌های آمریکایی دوباره وارد بازار ایران شوند.

با توجه به میزان پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران، ممکن است این واقعیت که ترامپ آماده لغو تحریم‌های اولیه است، دقیقاً همان چیزی باشد که به او امکان می‌دهد ساعت هسته‌ای ایران را به سال ۲۰۱۶ بازگرداند. او می‌تواند مدل «بیشتر در برابر بیشتر» را دنبال کند — توافقی بهتر از آنچه اوباما به دست آورد و بایدن از رسیدن به آن بازماند — چون حاضر است چیزهای بیشتری روی میز بگذارد.