شرکت‌های دانش‌بنیان؛ موتور محرک نوآوری در معدن‌کاری

در حاشیه سومین روز از برگزاری هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی معدن، صنایع معدنی، ماشین‌آلات و تجهیزات معدن، راه‌سازی و صنایع وابسته (کانماین)، پنل تخصصی با موضوع "ظرفیت‌ها و چالش‌های زیست‌بوم نوآوری" برگزار شد.

این پنل با حضور چهره‌های شاخصی از جمله محمدرضا بهرامن (رئیس خانه معدن ایران)، میرسینا امیرشنوا (مدیر تکنولوژی و توسعه شرکت معدنی و صنعتی چادرملو و مدیر مرکز نوآوری نوچاد)، مهدی حاج‌اسماعیل‌زاده (مدیر بومی‌سازی شرکت فناوری مهندسی توسعه صنایع ملی مس ایران)، حمیدرضا کربلائیان (مشاور بومی‌سازی و ساخت داخل سنگ‌آهن مرکزی ایران)، مصطفی بغدادی (عضو هیئت مدیره انجمن فناوری و نوآوری ایران)، مجتبی رضایی (مدیرعامل شرکت بیناب سنجش دماوند) و احمد محمدیان (مسئول توسعه بازار صنعت معدن پارک فناوری پردیس)، اردلان علیشاهی (عضو کمیته نوآوری و فناوری خانه معدن ایران و مدیرعامل شتابدهنده کانی بوم)، محسن پیلان نژاد (مدیرکل برنامه ریزی و امور اقتصادی پارک فناوری پردیس)، ایمان اعیانی (مدیرکل دفتر شرکت های نوآوری و فناوری بنیان معاونت عملی فناوری، اقتصادی دانش بنیان ریاست جمهوری)برگزار شد.

مباحث کلیدی مطرح‌شده در پنل

در این پنل، ضرورت استفاده از نوآوری و فناوری‌های پیشرفته در صنعت معدن به منظور افزایش بهره‌وری و کاهش وابستگی به واردات مورد بحث قرار گرفت. چالش‌های همکاری میان اکوسیستم نوآوری و صنعت معدن، نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در پاسخ به نیازهای صنعتی، و راهکارهای تأمین مالی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر به عنوان مهم‌ترین محورهای گفتگو مطرح شدند. همچنین، تجربیات موفقی از همکاری‌های فناورانه در حوزه معدن، از جمله پروژه‌های اجراشده در چادرملو و چالش‌های توسعه بازار محصولات فناورانه بومی بررسی شدند.

۱. ظرفیت‌های قانونی و حمایت‌های موجود برای همکاری صنعت و زیست‌بوم نوآوری

در این بخش، فرصت‌های قانونی ایجادشده برای تسهیل همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان با صنایع معدنی مطرح شد. قوانینی که امکان حمایت مالی و اجرایی از پروژه‌های فناورانه در حوزه معدن را فراهم می‌کنند، بررسی شدند و تأکید شد که صنایع معدنی می‌توانند با استفاده از این ظرفیت‌ها، بهره‌وری خود را افزایش دهند و وابستگی به واردات را کاهش دهند.

۲. چالش‌های ورود فناوری‌های نوین به صنعت معدن

یکی از چالش‌های اساسی، عدم تمایل صنایع بزرگ به پذیرش نوآوری به دلیل حاشیه سود تضمین‌شده و نبود احساس نیاز به تغییر است. با این حال، مسائل جدیدی همچون کاهش عیار معادن و دشواری تأمین منابع اولیه، ضرورت استفاده از فناوری‌های نوین را بیشتر کرده است. راهکارهایی مانند تغییر نگرش مدیران و تمرکز بر استراتژی‌های فناوری‌محور در این بخش پیشنهاد شد.

۳. نقش شرکت‌های دانش‌بنیان و تیم‌های فناوری در توسعه صنعت معدن

شرکت‌های دانش‌بنیان با داشتن توانمندی‌های فناورانه، می‌توانند بسیاری از مشکلات صنعت معدن را حل کنند. تجربه موفق شرکت چادرملو در همکاری با یک تیم فناور یزدی نشان داد که این همکاری‌ها می‌تواند علاوه بر رفع نیازهای داخلی، جایگزین مناسبی برای تجهیزات وارداتی باشد. ایجاد زیرساخت‌های حمایتی و تسهیل سرمایه‌گذاری خطرپذیر در این مسیر ضروری است.

۴. موانع توسعه بازار محصولات فناورانه بومی

در بخش دیگری از پنل، موانع توسعه بازار برای محصولات بومی مانند آنالایزرهای گازی با فناوری لیزری مطرح شد. یکی از مشکلات اصلی، عدم اعتماد صنایع بزرگ به محصولات بومی و کمبود دانش فنی در نصب و راه‌اندازی این تجهیزات است. برای حل این مشکلات، نیاز به تغییر نگرش مدیران، برنامه‌ریزی دقیق و استراتژی‌های شفاف در صنعت معدن مورد تأکید قرار گرفت.

۵. نقش استارتاپ استودیوها در حل چالش‌های صنعتی

استارتاپ استودیوها به عنوان بستری برای انتقال نیازهای صنایع به شرکت‌های فناور معرفی شدند. این سازوکار می‌تواند با ارائه راه‌حل‌های عملیاتی به رفع چالش‌های صنعت معدن کمک کند. نمونه‌هایی از موفقیت این مدل در ایران و جهان بررسی شد و بر اهمیت سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای تسریع این فرآیندها تأکید شد.