وقتی داور دربی تهدید به مرگ شد!
احمد ابهران داور جنجالی‌ترین شهرآورد تاریخ فوتبال ایران از ناگفته‌های دیداری که حدود ۳۰ سال پیش به زدوخورد کشیده شد و نیمه‌کاره ماند، پرده برداشت.
به گزارش گروه ورزشی تیترکوتاه: بدون شک دربی ۳۸ جنجالی‌ترین مسابقه تاریخ ۲ تیم استقلال و پرسپولیس محسوب می‌شود؛ دیداری که ۳۰ دیماه سال ۷۳ در حضور ۱۱۰ هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادی برگزار شد. این دیدار در شرایطی که تا دقایق پایانی با تساوی ۲ بر ۲ دنبال می‌شد، به دلیل درگیری‌های رخ داده و ورود تماشاگران به زمین، نیمه تمام ماند. فدراسیون بلافاصله تشکیل جلسه داد و به سرعت پرسپولیس را مقصر و ۳ بر صفر بازنده اعلام کرد. ۱۱ سال محرومیت برای ۵ نفر شامل بازیکن، مدیرعامل، سرپرست و پزشکان تیم‌ها بریده شد؛ مجازاتی که در تاریخ بی‌سابقه است. مجتبی محرمی با ۳ سال محرومیت به یکی از سنگین‌ترین احکام انضباطی تاریخ فوتبال ایران محکوم و در مجموع ۲۰ میلیون تومان جریمه هم نصیب سرخپوشان شد که در آن زمان این مبلغ حتی بیشتر از دستمزد بزرگترین ستارگان فوتبال ایران بود؛ در حالی‌که فقط چهار بازیکن موثر استقلال در این درگیری ۲سال محروم شدند. احمد ابهران داور این دربی جنجالی از ناگفته‌های این بازی می‌گوید.
سالها از ۳۰ دیماه سال ۷۳ می‌گذرد، دربی که جنجال و حاشیه‌های زیادی داشت. داور آن بازی نمی‌خواهد بعد از ۳۰ سال درباره اتفاقات آن مسابقه حرف بزند؟
همانطور که گفتید این بازی مربوط به ۳۰ سال پیش است؛ حرف زدن درباره مسابقه‌ای که مربوط به سه دهه پیش است چه جذابیتی می‌تواند داشته باشد؟
وقتی این بازی جنجالی‌ترین دربی تاریخ دو تیم باشد، قطعا خالی از جذابیت نیست.
دربی‌های جنجالی‌تر هم وجود دارد. شما بروید تحقیق کنید تا متوجه شوید پیش از انقلاب چند بازی دو تیم نیمه‌کاره رها شد و جنجال شکل گرفت. در دهه ۶۰ هم دربی‌های جنجالی برگزار شد. در سال‌های اخیر نیز بارها رویارویی این دو تیم با حاشیه و جنجال همراه بوده، این طور نیست؟
دیدارهای جنجالی زیاد بودن، به قول شما بازی‌های نیمه‌کاره هم در تاریخ رویارویی دو تیم برگزار شده اما هیچ کدام از دربی‌ها به اندازه مسابقه‌ای که شما سوت زدید حاشیه ساز نشد. محرومیت‌های طولانی مدت برای بازیکنان دو تیم، محرومیت داوران ایران از قضاوت بازی سرخابی‌ها تا چند سال و...
این یک بازی بود که وظیفه داشتم آن را سوت بزنم و وظیفه‌ای که بر دوش من گذاشته شده بود را به نحو احسن انجام دادم.
به نحو احسن؟! جدی می‌گویید.
بله، کاملا جدی.
پس چرا آن همه جنجال شکل گرفت؛ دعوا، درگیری، کارت زرد، قرمز و ...
طبق قانون عمل کردم و تمام آنهایی را که باید جریمه می‌کردم جریمه کردم. به آنهایی که باید اخراج می‌شدند کارت قرمز دادم. من مقصر جنجال‌ها نبودم، بقیه مسایل نیز به من ارتباطی نداشت. به من ارتباطی نداشت که بازیکنان محروم شدند. من در این محرومیت‌ها نقشی داشتم؟ رییس فدراسیون فوتبال بودم؟ رییس کمیته انضباطی بودم؟ چه کاره بودم که بخواهم بازیکنان را محروم کنم؟
چند روز قبل از دربی متوجه شدید که قرار است این مسابقه را سوت بزنید؟
مشخص بود که قضاوت این مسابقه به من خواهد رسید، من مطمئن بودم که قضاوت دربی به من می‌رسد.
چطور؟
من بهترین داور ایران بودم. دو سال پیاپی این عنوان به من رسید و طبیعی بود که کمیته داوران من‌را به عنوان داور شهرآورد معرفی کند اما بازی جمعه ۳۰ دیماه برگزار شد و من چند روز زودتر یعنی یکشنبه متوجه شدم که قرار است این مسابقه را سوت بزنم.
وقتی برای گرم کردن به زمین رفتید متوجه اتفاق خاصی نشدید؟
شرایط دربی های گذشته با امروز کاملا متفاوت بود. به عنوان مثال امسال استقلال و پرسپولیس چند بار با هم بازی کردند؟ دو بار در لیگ برتر به مصاف هم رفتند و روز چهارشنبه نیز در جام حذفی رودرروی یکدیگر قرار می‌گیرند. آن روزها هر چند سال یک بار دربی برگزار می‌شد، رسانه‌های ورزشی از یک ماه قبل به این بازی پرداخته بودند و جوری شهرآورد را بزرگ کرده بودند که انگار فینال جام جهانی است. همین نوشته‌ها بود که حساسیت بازی را به اوج رسانده بود. به جز اینها بازیکنان آن سالها با بازیکنان امروزی زمین تا آسمان فرق داشتند. همه این عوامل دست به دست هم می‌داد تا دربی‌ها همیشه حال و هوای خاصی داشته باشند. آن روز هنگامی که برای شروع بازی از تونل بیرون آمدیم نارنجکی از سمت هواداران پرسپولیس به داخل زمین افتاد که همه جا را دود گرفت و من کمک‌هایم را تا چندین ثانیه ندیدم!
اولین جرقه درگیری کجا زده شد؟
در نیمه اول پشت محوطه جریمه استقلال و به سود پرسپولیس ضربه آزاد غیر مستقیم اعلام کردم. به فرشاد پیوس گفتم پس از سوت من به توپ ضربه بزن. هنگامی که مشغول چینش مدافعان استقلال بودم پیوس به توپ ضربه زد و من به درستی خطا اعلام کردم. استارت تنش از همین صحنه خورد.
نیمه اول با همان درگیری خاتمه پیدا کرد؟
یک صحنه دیگر هم داشت. رضا شاهرودی به‌خاطر خطایی که انجام داده بود کارت گرفته بود و اعتراض می‌کرد. اعتراض او به سکوها کشیده شد اما بازی را هر جور بود کنترل کردیم.
از همان شروع نیمه دوم جنجال‌ها شکل گرفت، درست است؟
یکی از تماشاگران و به قول امروزی‌ها جیمی‌جامپ به داخل زمین پرید و و بعد از لحظاتی به بیرون هدایت شد. این اتفاق باعث شد تا تماشاگران فکر کنند که خیلی راحت می‌شود به داخل زمین بپرند و در دقایق پایانی نیز همین کار را انجام دادند. پرسپولیس ۲ گل زد، اولی پنالتی و دومی گل داداش زاده که با جنجال همراه شد. این دو گل روی اتفاقات حاشیه‌ای تاثیرگذار بود.
مسعود غفوری اصل داخل محوطه جریمه استقلال فرشاد پیوس را سرنگون کرد و پنالتی گرفتم. خطای صددرصد بود. پیوس گل زد. چند دقیقه بعد بازیکن پرسپولیس سانتر کرد و بهزاد داداش‌زاده ضربه سر زد که توپ پس از برخورد به تیرک از خط دروازه استقلال گذشت. من یک لحظه به کمکم نگاه کردم و او وسط زمین را نشان داد، این یعنی توپ به گل تبدیل شده است. استقلالی‌ها اعتراض می‌کردند و قبول نداشتند توپ گل شده اما همیشه گفته‌ام و باز تاکید می‌کنم بهزاد غلامپور آمد و به همبازیانش گفت «من با چشم‌های خودم دیدم توپ گل شد»؛ همین جمله او باعث شد تا آنها آرام شوند.
شاهرودی اخراج شد. او خیلی به این مساله اعتراض داشت.
همانطور که گفتم شاهرودی در نیمه اول یک کارت زرد گرفته بود، در نیمه دوم محمد تقوی توپ را انداخت و این بازیکن خطایی را روی بازیکن استقلال انجام داد که باعث شد تقوی با مصدومیت سنگین روبه‌رو و فوتبالش حتی زودتر به پایان برسد. شاهرودی بعد از اینکه در حال رفتن به رختکن بود برای تماشاگران دست زد و آنها را تحریک کرد. همین رفتار او باعث شد تا بازی از شکل طبیعی خارج شود. در ادامه و با اخراج شاهرودی پرسپولیس ۱۰ نفره شد و جواد زرینچه جناح چپ این تیم را به اتوبان تبدیل کرد و هر کاری خواست در زمین انجام داد.
استقلال بازی را به تساوی کشاند.
حسین عبدی در محوطه جریمه روی صادق ورمزیار خطا کرد که پنالتی بود. خود ورمزیار پشت توپ ایستاد و آن را تبدیل به کرد و اگر اشتباه نکنم در دقیقه ۸۷ ادموند اختر توپ ارسال شده از نقطه کرنر را وارد دروازه تیم پرسپولیس کرد تا بازی مساوی شود.
استقلال هم یک گل دیگر زد که آن را مردود اعلام کردید.
ورمزیار توپ با دست انداخت جلو و سانتر کرد. علی اکبریان توپ را گل کرد که باید آن را مردود اعلام می‌کردم، در آن بازی هر سوتی که می‌زدم با اعتراضات تندی از سوی بازیکنان همراه می‌شد و آنها مدام اعتراض می‌کردند. همین رفتارها روی تماشاگران خیلی تاثیر گذاشته بود. آنها تحریک شده و آماده انفجار بودند.
در دقیقه ۸۹ آن چه نباید می‌شد اتفاق افتاد و مجتبی محرمی و امیر قلعه‌نویی درگیر شدند؟
من در آن نزدیکی بودم. آنها با هم شروع به جر و بحث و بعد کتک‌کاری کردند. همان نزدیکی بودم و تمام حرف‌هایشان را شنیدم. به هم بدوبیراه می‌گفتند و بعد که کتک‌کاری کردند سریع به هر ۲ بازیکن کارت قرمز دادم. بعد محمود فکری از پشت به محرمی لگد زد، بازیکنان از زمین بیرون نمی‌رفتند و دیگر امکان ادامه بازی وجود نداشت.
بعد به سمت رختکن فرار کردید.
وقتی بازی نیمه‌کاره شد، به کمک‌هایم گفتم یک مثلث تشکیل دهیم و هر کدام یک سمت را زیر نظر بگیریم تا تمام اتفاقات بازی را زیر نظر داشته باشیم. اما در یک چشم به هم زدن تماشاگران از سمت پرسپولیس به داخل زمین ریختند و تا یگان ویژه خودش را برساند کار از کار گذشته بود. اغتشاش شد و در آن شلوغی دیدم ۲ نفر با چاقو به سمت من حمله‌ور شده‌اند. یکی از آنها نزدیکم بود که مرحوم اکبر قاسمی از مسوولان وقت هیئت فوتبال استان تهران پشت پا زد و کاپشنش را روی صورتش انداخت و نفر دوم را احمدرضا عابدزاده با دست‌هایش از پشت گرفت. این ۲ نفر جان من را نجات دادند. اما ین پایان کار نبود، می‌دانید وقتی در حال رفتن به رختکن بودیم چه اتفاقی افتاد؟
چه اتفاقی افتاد؟
از سوی تماشاگران پرسپولیسی نیمکتی به سمت من پرتاپ شد که اگر یک متر فقط یک متر آن طرف‌تر بودم الان به جای اینکه با شما در خبرگزاری ایرنا مصاحبه کنم، سالها از فوتم گذشته بود! وقتی سوت پایان مسابقه زده شد و بعد از جنجال‌های رخ داده، من و ۶ بازیکن استقلال و پرسپولیس را برای پرسش و پاسخ بردند.
چه پرسش و پاسخی؟
درباره اتفاقات بازی سوالاتی پرسیدند. درباره اینکه چه اتفاقاتی در زمین بازی رخ داد، سوال می‌کردند. خیلی زود هم همه چیز تمام شد. من که کاری نکرده بودم. شاید جالب باشد بدانید من برای قضاوت دربی از سوی فدراسیون فوتبال نیز تشویق شدم.
تشویق؟
اینکه همه سوت‌هایم درست بود. به درستی کارت زرد و قرمز دادم. به درستی گل‌های پرسپولیس و استقلال را نپذیرفتم. هر تصمیمی گرفتم درست بود.
حالا این تشویق و پاداش چقدر بود؟
۳۰۰ هزار تومان بابت قضاوت این بازی پاداش گرفتم.
تا به حال به این فکر کرده‌اید که اگر در دربی سال ۷۳ فلان تصمیم را می‌گرفتید بازی به جنجال کشیده نمی‌شد؟
من بهترین تصمیمات را در بازی گرفتم. مقصر جنجال‌ها هم همانطور که گفتم من نبودم!
بعد از بازی اتفاق خاصی برایتان رخ نداد؟ مثلا از سوی هواداران دو تیم تهدید شوید.
اتفاقا تا چند روز تهدید می‌شدم. بعد از بازی سریع به تبریز رفتم. مدام تلفن خانه‌مان زنگ می‌خورد و تهدید می‌کردند «تو و زن و بچه‌ات را می‌کشیم»؛ تا چند روز این مزاحمت‌ها ادامه داشت و من خیلی نگران بودم.
سوال آخر؛ اگر امروز احمد ابهران قاضی دربی بود چطور سوت می‌زد؟
قضاوت بازی‌ها برای داوران راحت‌تر و قوانین سختگیرانه‌تری وضع شده است. آن زمان به ما می‌گفتند فلان بازی را در تهران یا شهرستان باید قضاوت کنید، خودمان می‌رفتیم ترمینال بلیت می‌گرفتیم و می‌رفتیم. اسکانمان با خودمان بود. با هزینه شخصی به ورزشگاه می‌رفتیم و وقتی بازی تمام می‌شد پیاده راه می‌افتادیم و اگر یکی دلش می‌سوخت ما را تا مسیری می‌رساند. اما الان برای داور بلیت هواپیما می‌گیرند. بهترین هتل‌ها را رزرو می‌کنند و با ماشین‌های لوکس می‌رسانند. ما در روزهای سخت داوری کردیم. بازیکنان دیگر آن بازیکنان گذشته نیستند و اگر الان داور بودم مثل آب خوردن دربی را سوت می‌زدم.
نظر شما