صدور اعلامیه چک ثبت نشده؛ وظیفه مهم بانک ها

زمانی‌که افراد یا شرکت‌ها قصد خرید نسیه یا مدت‌دار کالا و خدماتی را داشته باشند، استفاده از چک یکی از بهترین گزینه‌ها است. اما هر چکی قابل اعتماد نبوده و فروشنده‌ها به سختی می‌پذیرند با ارائه چک به شما اجناس و کالاهای خود را بفروشند. از این رو برای اینکه تنش اعتباری کاهش ‌یابد و در عین حال قدرت نظارت بر فرآیند صدور چک‌ها نیز افزایش پیدا کند، بانک مرکزی، از فروردین ماه سال ۱۴۰۰ ثبت چک در سامانه صیاد را الزامی اعلام کرد و صدور چک در وجه حامل ممنوع شد.

در این شرایط و مطابق قانون جدید، تمامی چک‌ها باید در سامانه صیاد ثبت شوند. اما این امکان وجود دارد که صادر کننده چک در هنگام ثبت آن مشکلاتی داشته باشد و چک او در سامانه صیاد به ثبت نرسد. یا خود او عامدانه نسبت به ثبت آن اقدام نکند. در این حالت دارنده چک هنگام وصول آن با مشکل رو به رو ‌می‌شود و ممکن است قصد شکایت از چک ثبت نشده را داشته باشد .

با توجه به مراتب مذکور، چکی که در این سامانه ثبت نشود، فاقد اعتبار است و مشمول سازوکارها و الزام‌های مقرر در قانون چک نخواهند شد و برگه چک به عنوان سند حاکی از طلب محسوب شده و تنها به عنوان یک سند مدنی به این منظور که از شخصی طلب دارید، نقش خواهند داشت و ذینفع می تواند از طریق اقامه دعوا در مراجع قضایی صالح به طرفیت صادرکننده یا ایادی ماقبل، نسبت به ایفای حقوق خود اقدام کند.

عدم بهره مندی از مزایای قانونی چک و بی اعتبار بودن چک ثبت نشده و عدم صدور گواهی عدم پرداخت برای چک های ثبت نشده در سامانه صیاد از مشکلاتی است که قانون مصوب ۱۳۹۷ برای کسب و کارها، شرکت تجاری و اشخاص ایجاد کرده است،  لذا «کانون بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی» از همان ابتدا پیگیر حل قانونی این مشکل بود اما بانک مرکزی به عنوان ناظر قانونی بانک ها و موسسات اعتباری، مصلحت را در این دیده که بانک ها برای چک های ثبت نشده در سامانه صیاد، گواهی عدم پرداخت صادر نکنند بانک ها نیز ناگزیر بایستی مقررات نظارتی بانک مرکزی را رعایت نمایند.

اخیرا و با توجه به مشکلات مردم و بانک ها که چک ثبت نشده در سامانه صیاد صرفا سند طلب محسوب می شوند، بانک مرکزی راهکاری برای حل مشکلات شهروندان و اهل کسب و کار گذاشته و با صدور بخشنامه‌ای شعب شبکه بانکی را مکلف به صدور «اعلامیه عدم ثبت برگه چک در سامانه صیاد»کرد.

این اعلامیه بدون درج «کد رهگیری» و در قالب و شکلی متمایز از گواهی‌نامه‌های مرسوم عدم پرداخت چک است و صرفاً مؤید و متضمن عدم امکان اقدام بر روی چک به دلیل ثبت نشدن چک در سامانه صیاد است. با ایجاد این راهکار جدید تا حدودی مشکلات مربوطه حل و فصل شده است.