سامانه خودنویس، کار و کاسبی این صنف را کساد کرد / افزایش دعواهای حقوقی در پی استفاده این سامانه

مشاوران املاک مسئولیت‌های گسترده‌ای دارند. آن‌ها نه تنها مسئول فروش و اجاره ملک‌ها هستند، بلکه باید در تبلیغات ملک‌ها، بررسی ارزش منصفانه‌ی ملک، بررسی قراردادها، هماهنگی با مشتریان و تهیه مدارک و مستندات مربوطه نقش داشته و مشتریان را در تمام مراحل خرید یا فروش همراهی کنند.

مهدی کرباسیان اظهار کرد: بازار مسکن این روزها یکی از مقاطع کم‌معامله خود را سپری می‌کند که اثرات منفی بر شاخص‌های بخش مسکن از جمله نرخ رشد این بخش، اشتغال و میزان ساخت‌وساز خواهد داشت. درآمد مشاوران املاک نیز به دلیل کاهش حق‌الزحمه این صنف توسط دولت قبل به طور محسوسی کاهش یافته است.

وی افزود: مشاوران املاک از توان تامین هزینه‌های دفاتر، مالیات، اجاره مغازه هزینه‌های آب، برق و غیره برنمی‌آیند و این روزها که انتظار داشتیم حداقل در بازار شب عید مقداری معاملات افزایش پیدا کند برخی همکاران ما می‌گویند قصد دارند مغازه خود را تعطیل کنند. این موضوع در تضاد کامل با اهداف دولت محترم نسبت به موضوع اشتغال‌زایی است و می‌توان گفت چندین میلیون نفر که از طریق کار در دفاتر مشاورین املاک امرار معاش می‌کنند بیکار می‌شوند که این امر یک دغدغه بزرگ از جهت اقتصادی و امنیتی در کشور خواهد بود.

عضو هیات رئیسه اتحادیه مشاوران املاک با بیان این‌که سامانه خودنویس نیز امنیت شغلی مشاوران املاک را تحت تاثیر قرار داده است گفت: وزارت راه و شهرسازی شرایطی را فراهم کرده که مالکان و مستاجران راسا می‌توانند قرارداد اجاره را در سامانه خودنویس منعقد کنند. اخیرا به مشاوران املاک تهران نیز اعلام کرده از این پس باید قراردادهای اجاره را در این سامانه به ثبت برسانند.

کرباسیان تاکید کرد: ثبت قراردادهای مسکن توسط همه مردم در سامانه خودنویس علاوه بر این‌که بیکاری را افزایش می‌دهد دعواهای حقوقی را بالا می‌برد؛ زیرا یکی از مهم‌ترین موضوعات برای یک قرارداد، تنظیم‌کننده قرارداد و مشاور املاک است که با آموزش‌های حقوقی که هنگام دریافت جواز کسب دیده می‌تواند مفاد قرارداد را به لحاظ حقوقی مورد بررسی قرار دهد.

وی خاطرنشان کرد: وزارت صمت در زمان راه‌اندازی سامانه املاک و مستغلات در سال ۱۳۸۸ هزینه بالایی را متحمل شد. حالا سامانه خودنویس جایگزین آن شده و به نظرم این سامانه نیز خیلی دوام نمی‌آورد؛ زیرا از ملزومات و ساختارهای مورد نیاز بخش املاک برخوردار نیست. ما با کالایی به نام مسکن مواجهیم که مهم‌ترین دارایی خانوار است، به طور متوسط خرید آن چندین دهه زمان می‌برد و تنظیم قرارداد آن پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. مسکن، دوچرخه یا کفش نیست که اگر در خرید و فروش آن مشکلی ایجاد شد خسارتش برای افراد اهمیت چندانی نداشته باشد.

رئیس شعبه ۲۶۲۰ مجتمع ۲۷ شورای اختلاف استان تهران با بیان این ادعا که درصد بالا و عمده قراردادهای منعقد شده در دفاتر املاک با مشکلات حقوقی مواجه نمی‌شوند گفت: شاید چند درصد قراردادها منجر به شکایت طرفین معامله به اتحادیه املاک و شورای حل اختلاف شود که اغلب این موارد نیز با پیگیری اتحادیه حل و فصل می‌شود. اما اگر قرار باشد طرفین معامله در خانه بنشینند و از طریق سایت با هم قرارداد بنویسند چه مشکلاتی ایجاد می‌شود؟ سیستم از کجا متوجه می‌شود کسی که قرارداد را ثبت می‌کند سفیه نیست، مست نیست، فراموشی ندارد یا از حق تصرف در اموال خود برخوردار است؟

کرباسیان تاکید کرد: موقعی که قرارداد در دفاتر املاک منعقد می‌شود اسناد و مدارک مالکیت به رویت مشاور املاک و طرفین معامله می‌رسد. خوب پیشگیری از جرم یعنی همین. آیا در سامانه خودنویس، موضوع احراز هویت لحاظ شده است؟ آیا می‌توان مطمئن بود که فروش مال غیر صورت نخواهد گرفت؟

وی با بیان این‌که در ایجاد سامانه خودنویس هیچ‌گونه مشورتی با اعضای صنف مشاوران املاک صورت نگرفته است گفت: همه مشاوران املاک در سراسر کشور با این اقدام آچمز شده‌اند. ما همین الان هم به دلیل رکود مسکن با تعطیلی دفاتر املاک مواجهیم. بعد می‌بینیم به جای ایجاد رونق در بازار مسکن، اقدامات رکودزا انجام می‌شود.

عضو هیات رئیسه اتحادیه مشاوران املاک تهران با اشاره به موضوع اعتبارزدایی از اسناد عادی گفت: ما کاملا موافق این هستیم که اسناد عادی از اعتبار خارج شود و نظرات خود را در این زمینه به اداره محترم ثبت و مجمع تشخیص مصلحت نظام ارائه دادیم. گفتیم ما را به ثبت اسناد لینک کنید تا سند را ببینیم و طبق سند، قرارداد را ثبت کنیم. این باعث افزایش ضریب امنیت معاملات می‌شود و در راستای سیاست‌های کلان نظام است اما سامانه خودنویس همه معادلات را به هم ریخت.

بنابراین گزارش، در پی رایگان شدن دریافت کد رهگیری قرارداد اجاره برای مالکان و مستاجران، روز ۱۷ بهمن ماه امسال وزارت راه و شهرسازی با ارسال پیامکی به مشاوران املاک استان تهران از آنها خواست تا پس از طی یک فرآیند آموزشی در تنظیم قراردادهای اجاره سامانه «خودنویس» را جایگزین سامانه ایران املاک کنند. تهران پنجمین استانی است که به این سامانه متصل می‌شود. پیش از این مشاوران املاک استان‌های یزد، کرمانشاه، کرمان و سیستان و بلوچستان به سامانه خودنویس متصل شده بودند.