بازار پارتی بازی برای خرید بلیت هواپیما / آزادسازی قیمت بلیت هواپیما جزو تکالیف دولت است

تعیین قیمت بلیت هواپیما بستگی به چندین عامل دارد از جمله مقصد و مدت زمان سفر، فصل سفر، تاریخ خرید بلیت، سطح راحتی و کلاس پروازی که انتخاب می‌شود. همچنین شرکت‌های هواپیمایی نیز قدرت تعیین قیمت خود را دارند. برخی از ارائه دهندگان خدمات مسافرتی توجه به تخفیف‌ها و پیشنهادهای ویژه نیز دارند که ممکن است قیمت نهایی بلیت را تحت تاثیر قرار دهد.

اواخر ماه گذشته انجمن شرکت‌های هواپیمایی در واکنش به ورود دفتر بازرسی وزارت راه و شهرسازی و سازمان تعزیرات حکومتی به افزایش بی‌‌سروصدای قیمت بلیت پروازهای داخلی و پس از آن پلمب دفتر دو ایرلاین نامه‌ای را به رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نوشتند.

در ابتدای این نامه شرکت‌های هواپیمایی با مظلوم‌نمایی خطاب به محمدی‌بخش عنوان کرده بودند که در همراهی با سازمان هواپیمایی کشوری قیمت بلیت هواپیما را در آذرماه ۱۴۰۰ حدود ۱۵ درصد کاهش داده‌اند. آنها با استناد به رأی دیوان عدالت اداری افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی را قانونی دانسته و در بند یک نامه مذکور تأکید کرده بودند: «بلیت تمام پروازها در پلت‌فرم‌های فروش بلیط و دفاتر خدمات مسافرتی دسترس بوده و اصطلاحاً بلیت نایاب نشده است.»

در بند قابل تأمل ۳ ایرلاین‌ها نیز آمده است: «سفارش و پارتی‌بازی برای تهیه بلیت از سوی اشخاص و دفاتر مسئولان به حداقل ممکن رسیده است.»

در ادامه نامه شرکت‌های هواپیمایی به رئیس سازمان هواپیمایی با اشاره به ورود دفتر بازرسی وزارت راه و شهرسازی و رئیس شعبه چهارم ملی تعزیرات حکومتی به گرانفروشی ایرلاین‌ها این را به مخاطره انداختن ایمنی پروازها عنوان کرده بودند.

حدود ۲ هفته از این نامه‌نگاری می‌گذرد و در این مدت به‌دلیل کاهش عرضه صندلی پروازی، بند ۳ نامه شرکت‌های هواپیمایی کاملاً اجرایی شده است. امروز کمتر کسی می‌تواند بدون دردسر بلیت پروازهای داخلی را خریداری کند و در برخی موارد تنها با سفارش و پارتی‌بازی می‌توان بلیت هواپیما را تهیه کرد.

در این شرایط شواهد نشان می‌دهد سازمان هواپیمایی کشوری با ایرلاین‌ها همراه شده است. اگر این‌گونه نبود که طی هفته‌های اخیر رئیس سازمان هواپیمایی کشوری به‌عنوان شخص مسئول حمل‌ونقل هوایی کشور به این ماجرا وارد می‌شد.

از سوی دیگر یکی از معضلات حمل‌ونقل هوایی کشور، انجمن شرکت‌های هواپیمایی است که جایگاه آن دقیقاً در این صنعت مشخص نیست، این‌که آنها می‌توانند رأساً قیمت بلیت را افزایش دهند یا خیر؟ فارغ از رأی دیوان عدالت اداری که اواخر ماه گذشته انجمن مذکور با استناد به آن بلیت پروازهای داخلی را افزایش داد، نمونه‌های متعددی از افزایش قیمت بلیت توسط این انجمن وجود دارد.

به‌عنوان مثال بهمن ماه سال گذشته، شرکت‌های هواپیمایی به‌یک‌باره قیمت بلیت پروازهای داخلی را به‌طور متوسط ۳۰ درصد افزایش دادند. استناد شرکت‌ها نیز تصویب این افزایش نرخ در شورای‌عالی هواپیمایی بود، این در حالی بود که شورای‌عالی هواپیمایی با وجود مصوبه افزایش قیمت، آن را برای اجرا، ابلاغ نکرده بود.

پس از افزایش قیمت و جریمه چند ایرلاین متخلف، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در توجیه این اقدام با طرح این سؤال که "چرا باید از روستاییان بشاگردی برای متمولان خرج کنیم؟"، گفته بود: با توجه به دیدگاه دولت، ایرلاین‌ها زیان نبینند و از جیب مردم برای قشر یک‌درصدی خرج نشود. عدم متعادل‌سازی نرخ بلیت باعث می‌شود امکان سرمایه‌گذاری برای فعال نگه‌داشتن ناوگان را نداشته باشند.

سامانی با بیان این‌که حدود ۵۰ درصد ناوگان به‌دلیل کمبود سرمایه زمین‌گیر شده‌اند، افزوده بود: با نرخ کنونی بلیت هواپیما، بیشتر ایرلاین‌ها زیان‌ده هستند، با این وضعیت ۹۰ درصد شرکت‌های دولتی نیز زیان‌ده هستند. با تداوم این روند تابستان آینده (۱۴۰۲)‌ با مشکلات زیادی در بخش حمل‌ونقل هواپیمایی مواجه خواهیم شد.

وی اظهار کرده بود: هزینه خدمات فرودگاه طی ۱۰ سال از سال ۹۰ تا ۱۴۰۰ حدود ۹۰ برابر شده است.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با تأکید بر اینکه توان شرکت‌ها برای خدمات‌دهی روز به روز تحلیل می‌رود، اضافه کرده بود: با این وضعیت شرکت‌ها دیگر توان خدمات‌رسانی به مردم را نخواهند داشت. اقدامات برای توقف متعادل‌سازی قیمت، فراقانونی است. مجلس شورای اسلامی پذیرفته است که آزادسازی قیمت بلیت هواپیما جزو تکالیف دولت است، مطیع دستور دادستانی هستیم، اما بحث ما قانون است، اگر قانون را قبول داریم باید آن را اجرا کنیم، گردن ما باریک‌تر از مو است، از دادستان می‌خواهیم با شرکت‌های هواپیمایی همراهی کنند و طبق قانون افزایش قیمت اعمال شود تا ایرلاین‌ها بتوانند روی پای خود بایستند و شرکت‌های چارترکننده به‌عنوان یکی از عوامل اصلی نابه‌سامانی بازار حمل‌ونقل هوایی مسافری از چرخه فروش بلیت حذف شوند.

وی در پاسخ به این پرسش که چگونه بدون ابلاغ افزایش قیمت توسط دولت، افزایش ۳۰درصدی نرخ‌ها در پروازهای داخلی اعمال شده است، گفت: این کار انجام شد، چون حدود ۸ ماه از مصوبه شورای‌عالی هواپیمایی گذشته است و اقدامی در این رابطه صورت نگرفته است، با این وضعیت دیگر نمی‌توانستیم به خدمات‌رسانی حمل‌ونقل هوایی ادامه دهیم.

وی با طرح این سؤال که "آیا یک فروشنده حاضر است خدمات یا کالای خود را با قیمت‌های سال گذشته بفروشد؟"، تصریح کرد: یکی از مشکلات ما در بخش حمل‌ونقل هوایی شبکه توزیع است که به‌دلیل نقدینگی کم، ایرلاین‌ها پروازهای خود را چارتر می‌کنند، متأسفانه این یک اجبار برای ایرلاین‌هاست.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه چارترکننده بلیت را به‌جای پکیج به‌صورت تکی در بازار عرضه می‌کند، باعث اختلال در بازار شده است. ما معتقدیم مسافر ولی‌نعمت ماست و باید رضایت آنها را جلب کنیم و به همین دلیل سقف قیمتی برای بلیت‌ها تعیین کرده‌ایم.

شرکت‌های هواپیمایی همواره توپ نابه‌سامانی بازار پروازهای داخلی را به زمین شرکت‌های چارترکننده انداخته‌اند، اما نباید این نکته را فراموش کرد خود انجمن شرکت‌های هواپیمایی هم هر از چندگاهی بازار را با یک سری اقدامات به هم ریخته‌اند، در این شرایط به‌نظر می‌رسد باید فکری اساسی برای این انجمن شود تا از تصمیمات ناگهانی و برهم‌زننده آرامش بازار حمل‌ونقل هوایی کشور جلوگیری به‌عمل آید. آذر امسال انتخابات هیات مدیره انجمن شرکت‌های هواپیمایی برگزار شد و عبدالرضا موسوی باز هم به‌عنوان رئیس انتخاب شد، گفته می‌شود در فرآیند انتخابات هیات مدیره انجمن شرکت‌های هواپیمایی و رئیس آن اختلافاتی بین شرکت‌های هواپیمایی وجود داشته است.