خواسته نوجوانان ایرانی از شبکه های اجتماعی

دومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی مصرف رسانه نوجوان با موضوع «نوجوان، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی» با همکاری اندیشکده مرآت و مرکز نوآوری امید در کارستان بهارستان برگزار شد.

در ابتدای نشست نرگس دیده‌خانی پژوهشگر رسانه به وضعیت مصرف اینترنت و شبکه‌های اجتماعی پرداخت و گفت: اگر بخواهیم وضعیت مالکیت تلفن هوشمند در بین سنین افراد ۸ تا ۱۸ سال بین سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ را بررسی کنیم باید بگوییم که در سال ۲۰۲۱ آماری که در سطح جهان منتشر شده نشان می‌دهد که ۹۷ درصد از نوجوانان در سن ۱۷ سالگی دارای موبایل و تلفن همراه هستند.

وی افزود: ۹۵ درصد از نوجوانان در امریکا از یوتیوب استفاده می‌کنند و در واقع این پلتفرم محبوب‌ترین پلتفرم این گروه سنی شناخته می‌شود. تیک تاک با ۶۷ درصد در رتبه دوم قرار دارد و ۶۲ درصد از نوجوان ۱۳ تا ۱۷ ساله هم از اینستاگرام استفاده می‌کنند.

پژوهشگر رسانه گفت: نتایج یک پژوهش بر روی نوجوانان بین ۱۳ تا ۱۷ ساله نشان می‌دهد که نوجوانان آثار مخرب یا منفی شبکه‌های اجتماعی را در گروه همسالان بیشتر از خود ارزیابی کرده‌اند و به نوعی خودشان را آگاه‌تر می‌دانستند و معتقد بودند شبکه‌های اجتماعی اثرات منفی کمتری بر آنها داشته است.

ذائقه نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی سنتی به سمت ویدئو محور رفته است

همچنین در ادامه مرضیه حدادی تحلیلگر شبکه‌های اجتماعی و هوش مصنوعی گفت: نوجوانان اکنون به دنبال پلتفرم‌های پویا هستند. پلتفرم‌هایی که در واقع با تمرکز بصری و تعاملی بیشتر به نوجوان امکان ارائه تصویر جذاب‌تری می‌دهند. در نتیجه روند مصرف رسانه‌های اجتماعی نوجوانان یک چشم‌انداز پویایی را نشان می‌دهد که با پذیرش سریع پلتفرم‌های نوظهور مثل تیک تاک و یوتیوب همراه است.

وی ادامه داد: در حقیقت طی سال‌های اخیر افزایش چشمگیری در مصرف تولید محتوای ویدیوئی در میان نوجوانان مشاهده می‌شود. این پلتفرم‌ها چنین امکانی را به نوجوانان می‌دهند که ماهیت اصلی خودشان را به روز دهند یعنی خود را ابراز کنند. با تغییر ذائقه نوجوانی، مصرف نوجوان از شبکه‌های اجتماعی سنتی مثل فیس بوک به سمت شبکه‌های اجتماعی ویدئو محور رفته است.

حدادی گفت: در سال ۲۰۲۲ تعداد کاربران فیسبوک در ایالات متحده در میان نوجوانان ۳۲ درصد کاهش داشته است، این در حالی بوده که حدود ۲۵ درصد از نوجوانان زیر ۱۹ سال به سمت تیک تاک رفتند و عضو شبکه اجتماعی تیک تاک شدند که بر پایه ویدئو است.

وی ادامه داد: دغدغه نوجوان ایرانی بالا رفتن دنبال کننده‌ها در شبکه‌های اجتماعی است چرا که برای نوجوان یک هویت‌سازی از این طریق صورت می‌گیرد. بنابراین نوجوان برای رسیدن به لایک و دنبال‌کننده بیشتر تولید محتوای جذاب و بصری می‌کند.

در ادامه جلسه مهشید شهیدی دبیر علمی نشست گفت: ویدئو محور بودن برخی از شبکه‌های اجتماعی نگاه نوجوان را به خود جلب کرده و باعث شده برخی چالش‌ها در سال‌های اخیر بازنشر شوند و این موضوع به چرخه معیوبی تبدیل شود که نوجوان را به رفتارهای پرخطر و مضر ترغیب کند. این جلب توجه باعث می‌شود که این عرصه تولید محتوا ادامه پیدا بکند و تبدیل به یک رقابت شود، یعنی هر کسی سعی می‌کند محتوای جذاب‌تر یا عجیب‌تر یا مثلاً پرخطرتری را تولید بکند و این می‌تواند تا ابد ادامه پیدا بکند و مخاطبان خودش را هم پیدا کند.