صنعت هوایی در دولت چهاردهم نونوار می شود؟

صنعت هوایی کشور هم مانند بسیاری از بخش‌های دیگر چالش‌ها و مسائل مربوط به خود را دارد که با وجود تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی و سیاسی این مشکلات تشدید شده‌اند. با روی کار آمدن مسعود پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهوری منتخب مردم و با توجه به رویکرد وی در رابطه با احیای روابط بین‌الملل و حضور در بازارهای جهانی انتظار می‌رود که صنعت هوایی نیز بتواند از انزوا خارج شده و موضوع واردات هواپیماهای نو از سر گرفته شود.

در همین راستا و در جهت بررسی امکان توسعه صنعت هوایی در دولت چهاردهم با رویکردی تازه در ابتدا با هوشنگ شهبازی کارشناس ارشد هواپیما و کاپیتان سابق ایران ایر به گفت‌وگو پرداختیم.

شهبازی ضمن تبریک به مردم ایران در به مناسبت انتخاب مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری منتخب برای دولت چهاردهم در رابطه با تاثیر احیای روابط بین‌الملل بر رونق و توسعه صنعت هوایی گفت: مشکلات معیشتی، تورم و گرانی در این کشور از طریق راهکارهای اقتصادی قابل حل نیستند بلکه مسیر اصلی رفع این چالش ها، سیاست صحیح خارجی است. در واقع حل مسائل اقتصادی از مسیر سیاست می‌گذرد که شامل تعامل با کشورهای خارجی پیشرفته و بازارهای جهانی است.

پرونده قرارداد ایرباس هنوز باز است

وی در ادامه افزود: موضوع مشکلات صنعت هوایی فقط مربوط به حمل‌ونقل مسافران نیست. پرونده خرید هواپیمای ایرباس در دوران برجام هنوز باز است. بنابراین با توجه به رویکرد آقای پزشکیان در خصوص ارتباط با کشورهای خارجی می‌توان نسبت به از سرگیری این قرارداد و واردات ۲۰۰ تا ۳۰۰ هواپیمای نو امیدوار بود. توسعه صنعت هوانوردی در واقع رونق صنعت گردشگری را در پی دارد که به دنبال آن توسعه اقتصادی حاصل می‌شود و در نهایت می‌توانیم شاهد توسعه فرهنگی و حتی سیاسی باشیم. جابه جایی مسافران کمترین کاری است که از صنعت هوایی می‌توان انتظار داشت. ۹۰ درصد صنعت هوایی مربوط به توسعه مسئله توریسم و رونق اقتصادی است. این یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید در دولت جدید با جدیت پیگیری شود.

بعد از توافق برجام در سال ۲۰۱۵ میلادی و لغو تحریم‌های اقتصادی، شرکت هواپیمایی ایران‌ایر قرارداد خرید ۲۰۰ فروند هواپیما را با برخی هواپیماسازهای جهان همچون بوئینگ امریکا، ایرباس اروپا و شرکت فرانسوی- ایتالیایی ای‌تی‌آر به امضا رساند. یکی از این قراردادها، مربوط به واردات ۱۰۰ هواپیمای ایرباس بود که در نهایت تنها سه فروند ایرباس وارد کشور شد که سرانجام با خروج امریکا از برجام، خبر رسمی لغو قرارداد برای واردات باقی هواپیماها از سوی ایرباس منتشر شد.

کاپیتان شهبازی در رابطه با احتمال اجرای مجدد قرارداد ایرباس در دولت جدید گفت: پرونده قرارداد ایرباس همچنان باز است و این امکان وجود دارد که روند واردات هواپیماهای نو در صورت احیای روابط خارجی از طریق چنین قراردادی ادامه پیدا کند. ممکن است مسئله برجام دوباره اجرا نشود یا برنامه دیگری جایگزین آن شود. به هر حال تمامی این قراردادها بهانه است برای رویکرد سیاسی ما با خارج از ایران.

موضوع تعدد بالای شرکت‌های هواپیمایی با هدف دریافت ارز و تسهیلات کلان جزو چالش‌های صنعت هوایی است. طبق قوانین حداقل تهداد هواپیما برای احداث یک شرکت هواپیمایی، ۵ فروند است، اما مسئله این است که این تعداد هواپیما برای یک شرکت هواپیمایی فعال کافی نیست به خصوص در کشوری که با تحریم‌ها درگیر است.

شرکت های هواپیمایی نوظهور بلای جان ایران ایر

کاپیتان سابق ایران ایر در خصوص تعدد بالای شرکت‌های هواپیمایی توضیح داد: متاسفانه تعدد بالای شرکت‌های هواپیمایی منجر به آسیب‌های جبران ناپذیری برای ایران ایر می‌شود. استانداردهای ایران ایر در جهان شناخته شده است و با رشد قارچ گونه این شرکت‌های هواپیمایی اعتبار آن خدشه دار می‌شود. شرکت‌های هواپیمایی نوظهور هم با همان ۵ هواپیمای کهنه شروع به فعالیت می‌کنند که در نهایت یکی از آنها به صورت فعال استفاده می‌شود. بنابراین هدف این شرکت‌ها فقط دریافت تسهیلات و ارز دولتی است.

نسخه منسوخ فروش نفت

این کارشناس ارشد هواپیما راهکار رفع چالش‌های صنعت هوایی را توسعه روابط بین‌الملل دانست و عنوان کرد: بیشتر هواپیماهای موجود در ناوگان هوایی زمین گیر هستند و تعداد هواپیماهای فعال هم به دلیل نبود قطعات لازم و سن بالای ناوگان مانند عصای شکسته گاهی پرواز می‌کنند و گاهی از پرواز باز می‌مانند. این آمار جوابگوی نیاز مردم ایران به صنعت هوایی نیست. ما درحال‌حاضر به ۵۰۰ تا ۶۰۰ هواپیمای نو احتیاج داریم. برای حل این مسائل نیاز به روابط بین‌الملل بوده و مشکلات اقتصادی ما درواقع مشکلات سیاسی هستند نه مسائل پولی. کشورهایی مانند عمارات و ترکیه به اندازه فروش دو تا سه سال نفت کشور ما از شرکت‌های هواپیمایی و جابه جایی مسافر کسب درآمد می‌کنند. طبق گزارش کارشناسان صنعت توریسم، در پنج سال آینده بالاترین درآمد برای کشورها از این صنعت است، اما متاسفانه کشور ما هنوز در پی فروش نفت است. واردات هواپیما منجر به ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری می‌شود.

در ادامه به سراغ جعفر یازرلو سخنگوی سازمان هواپیمایی رفته و معیار صدور مجوز بری شرکت‌های هواپیمایی را از وی جویا شدیم.

یازرلو در رابطه با اساس صدور مجوز برای شرکت‌های هواپیمایی گفت: در دوران ریاست آقای محمدی بخش رئیس سازمان هواپیمایی کشور، مسئله صدور مجوز برای شرکت‌های هواپیمایی با جدید بررسی شده و برای شرکتی بدون رعایت قوانین موجود در این حوزه مجوزی صادر نشده است. حداقل تعداد هواپیما برای احداث شرکت هواپیما ۵ فروند هواپیما است که این مسئله در زمان ریاست آقای محمدی بخش رعایت شد. در واقع این شرکت‌ها باید حداقل دو هواپیمای ملکی و سه هواپیمای استیجاری داشته باشند تا بتوانند مجوز لازم برای احداث را دریافت کنند.

نتیجه گیری

صنعت هوایی کشور با چالش‌ها و مشکلات متعددی مواجه است که تحت تاثیر تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی و سیاسی شدت یافته‌اند. انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور جدید، با رویکرد احیای روابط بین‌الملل و حضور در بازارهای جهانی، امید به بهبود وضعیت این صنعت را افزایش داده است. توسعه صنعت هوایی نه تنها به بهبود حمل‌ونقل مسافران کمک می‌کند، بلکه با رونق صنعت گردشگری، توسعه اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی کشور را نیز در پی خواهد داشت. به همین دلیل، پیگیری جدی توسعه صنعت هوایی در دولت جدید ضروری است.