وارد می‌کنیم تا صادر کنیم!

سال ۱۴۰۱، حدود ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تن برنج در کشور تولید شد و بنا بر آمار نیاز کشور ۳ تا ۳ میلیون و ۱۱۰ هزار تن است. در واقع اگر نیاز کشور را ۳ میلیون و ۱۱۰ هزار تن در نظر بگیریم برای اینکه ذخیره‌سازی نیز انجام شود، حدود ۸۰۰ هزار تن کسری برنج داریم که از طریق واردات تامین می‌شود.
با این حال هرازگاهی شاهد افزایش نرخ برنج در بازار هستیم که برخی معتقدند بازار برنج دلالانی حاضر در صحنه دارد که برنج را خریداری می‌کنند و با عرضه قطره‌چکانی آن به بازار قیمت‌ها را بالا می‌برند.
البته چندی است بازار برنج در آرامش به‌سر می‌برد که گویا آرامش قبل از توفان است، زیرا به‌تازگی مجتبی شیرقاضی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران بیان کرد: ارتباطات برون‌مرزی اعضای انجمن واردکنندگان برنج ایران می‌تواند بسترهای مناسب به‌منظور صادرات برنج باکیفیت ایرانی و رقابت با سایر تولیدکنندگان شاخص برنج در آسیا و جهان را فراهم سازد تا در کنار واردات، فرصت مناسب در راستای ارزآوری برنج نیز ایجاد شود.
آیا واقعا درست است که نسبت به صادرات محصولی که در تامین نیاز داخل در آن بخش کمبود داریم اقدام کنیم؟

ایران هند نیست!

در حالی اکنون صحبت از صادرات برنج می‌شود که سال گذشته نیز اخباری از آن به گوش رسید. دی ۱۴۰۱ فعالان حوزه برنج از آغاز صادرات برنج ایرانی به کشورهای عربی، امریکایی و روسیه خبر دادند که تاکنون خبر دقیقی از میزان آن در دسترس نیست. این در حالی است که باتوجه به میزان برنج تولیدی کشور، بخشی از نیاز بازار باید از محل واردات تامین شود.
البته مباحث اقتصادی و توان خرید مصرف‌کننده نیز در این موضوع اثرگذار است، زیرا فاصله قیمتی برنج ایرانی و وارداتی زیاد است و این محصول در دسترس همه اقشار جامعه نیست.طبق گزارش‌های موجود درحال‌حاضر ۱۰ کشور چین، هند، اندونزی، بنگلادش، ویتنام، تایلند، میانمار، ژاپن، فیلیپین و برزیل بزرگ‌ترین تولیدکنندگان برنج جهان هستند که چین سالانه با بیش از ۱۹۵ میلیون تن و برزیل با بیش از ۱۲ میلیون تن نخستین و دهمین تولیدکننده به‌شمار می‌روند.
ایران هم در جدول تولید برنج در جهان در رده ۲۶ است.با این حال هرازگاهی شاهد بهم‌ریختگی بازار برنج می‌شویم که به‌عقیده فعالان این حوزه نظارت سازمان‌های نظارتی و تعزیراتی روی بازار برنج ضعیف است و به‌همین دلیل بازار آشفته می‌شود.در واقع صحبت از صادرات محصولی است که نه در آن خودکفا هستیم و نه نظارتی برای کنترل عرضه و تقاضای آن در بازار وجود دارد!

موفقیت در صادرات برنج بعید است

مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج با اشاره به برخی اخبار اعلام‌شده مبنی بر صادرات برنج ایرانی به صمت گفت: نرخ و کیفیت دو اصل مهم در معرفی یک محصول در بازار جهانی است و پیش از هر چیز باید این را در نظر گرفت که آیا برنج ایرانی در بازار جهانی محبوبیت دارد؟ در دنیا بیشتر به‌دنبال آنالیز ارزش غذایی یک محصول هستند. از سوی دیگر ممکن است برنج ایرانی با نرخی ۳ برابر نرخ برنج خارجی در بازارهای جهانی عرضه شود. در نتیجه نمی‌توان به صادرات موفق این محصول امیدوار بود.

وی با اشاره به هند به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده برنج جهان اظهار کرد: وقتی هند با تولید سالانه ۱۱۰ میلیون تن برنج و حداقل نرخ تمام‌شده می‌تواند در بازار جهانی حضور داشته باشد، دیگر نمی‌توان به صادرات برنج ایران امید داشت.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج در ادامه افزود: نمی‌توان از عنوان صادرات برای فروش ۱۰ تا ۲۰ تن برنج به کشورهای خارجی استفاده کرد؛ هند یا پاکستان میلیون‌ها تن صادرات برنج دارند.

وی با اشاره به تاثیر ممنوعیت واردات بر نوسانات نرخ برنج در سال ۱۴۰۰ بیان کرد: در سال ۱۴۰۰ ممنوعیت واردات برنج منجر به کمبود برنج خارجی در بازار شد و این کمبود، بازار برنج ایرانی را هم تحت‌الشعاع قرار داد و باعث شد نرخ برنج ایرانی به‌صورت افسارگسیخته افزایش یابد که این مسئله در سال ۱۴۰۱ منجر به رکود هم در بازار برنج خارجی و هم در بازار برنج ایرانی شد. در سال ۱۴۰۱ ممنوعیت واردات برداشته شد و بخش خصوصی تا اواسط آبان حدود ۸۹۶ هزار تن برنج وارد کرد؛ یعنی به‌طور متوسط ماهانه حدود ۱۱۰ هزار تن برنج وارد می‌شد که میزان مصرف واقعی برنج خارجی در کشور ما است، اما امروز تاکنون ۵۵۰ هزار تن برنج وارد شده؛ یعنی ماهانه حدود ۷۰ هزار تن که این آمار برای کشور خیلی کم است.

ایران هند نیست

کشاورز با اشاره به مزیت‌های رقابتی برای صادرات موفق گفت: لازمه دستیابی به قدرت رقابت در بازارهای دنیا فراهم بودن زیرساخت‌های مناسب است. برای نمونه هند به‌عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده و صادرکننده برنج جهان از بالاترین سطح فناوری در این عرصه استفاده می‌کند. سیستم کاشت و برداشت در این کشور مکانیزه است که در نتیجه آن از شالیزارها ۹۹ درصد برنج بدون ضایعات تحویل می‌گیرند. از سوی دیگر خاک و زمین مرغوب موجب برداشت چندین باره محصول در یک سال می‌شود.

سود بیشتر کشاورز!

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج با اشاره به مزایایی که عامل موفقیت صادرات سایر کشورها شده، گفت: در مجموع برای صادرات برنج باید راه‌های بسیاری را طی کرد.بی‌شک کشاورز سود بیشتری از فروش برنج خود به کشورهای خارجی به‌دست می‌آورد، اما بسیار بعید است که به‌دلیل موانع داخلی و کسری که در تامین بازار داریم شاهد صادرات موفق برنج باشیم. در نهایت زمینه صادرات تنها برای بخشی از متقاضیان ایرانی فراهم است.

انتهای پیام/