وضعیت اورژانسی بازار مسکن / پیامد ورود چینی ها به بازار مسکن ایران چیست؟

وضعیت سازندگان مسکن و تولید مسکن این روزها به شدت با تامین منابع مالی و برداشتن موانع مثل کاهش زمان صدور پروانه ساختمانی گره خورده است. فعالان برتر و شاخص مسکن این روزها معتقد هستند که اگر دولت قصد دارد تولید مسکن رونق بگیرد باید موانع تولید مسکن را که همانا کاهش زمان صدور پروانه ساختمانی و تسهیل گری در بخش مسکن است را بردارد.

مسعود ارونقی عضو هیات موسس انجمن صنعت ساختمان معتقد است که سازندگانی هستند که سرمایه دارند و هیچ تسهیلات بانکی و زمین نیاز ندارند بلکه خواهان تسهیل روند صدور پروانه ساختمانی هستند.

او می گوید: به صراحت در قانون تاکید شده است که باید زمان صدور پروانه ساختمانی در طول یک هفته انجام شود اما مشاهده می شود که در مواقعی بیشتر از ۴ ماه زمان می برد.

ارونقی در مورد حضور چینی ها در بافت فرسوده تهران نیز می گوید: اگر حضور چینی ها منوط به ورود تکنولوژی در مگاپروژه ها باشد می توان از حضور آنها استفاده و بهره برد.

متن کامل گفتگو با «مسعود ارونقی» عضو هیات موسس انجمن صنعت ساختمان ایران را با هم می خوانیم:

* در کشور دارای انجمن های متعددی در بخش مسکن هستیم. حال انجمن تازه تاسیس صنعت ساختمان با چه هدفی بوده است؟

انجمن صنعت ساختمان قبل از اینکه شخصیت حقوقی پیدا کند فعالیت هایی در راستای منسجم کردن اهداف و خواسته های سازندگان در راستای اهداف دولت داشت. اهداف انجمن صنعت ساختمان از دو حیطه خارج نیست که هم برای صنعت ساختمان و سرمایه گذاران خارجی و هم برای تولیدکنندگان داخل بسیار موثر خواهد بود. قصد داریم نقطه نظراتی را به سازندگان ارائه و موانع و چالش هایی را که با آن مواجه هستند با تعاملی که با دولت، مجلس و شهرداری ها خواهد داشت مرتفع کنیم. این اقدام خواهد توانست صدور پروانه ساختمانی را تسریع کند. نگاه انجمن صنعت ساختمان جذب سرمایه خارجی و داخلی در صنعت ساختمان خواهد بود. صنعتی سازی در صنعت ساختمان و پیشرفت هر چه سریعتر و بهبود بخشیدن به زمان ساخت در اهداف انجمن دیده شده است. برداشتن موانع افزایش بی رویه عوارض ساختمانی که اثر غیر مستقیم روی قیمت تمام شده مسکن خواهد داشت را بر طرف کند. چالش هایی مثل موانعی که در کمیسیون ۱۰۰ وجود دارد را مرتفع کنند. دادن جایگاه و پیدا کردن شخصیت حقوقی برای انجمن صنعت ساختمان نیز از اهداف این انجمن است. هدف ما جلوگیری از فرار سرمایه از این بخش که همانا صنعت ساختمان است خواهد بود. امید است با حمایتهای لازم و جلساتی که در سازمان سرمایه گذاری خارجی و یا دولت و وزارت راه و شهرسازی داشتیم موانع مرتفع شود.

* آیا در این جلسات با وزارت راه و شهرسازی برای نهضت ملی مسکن نیز پیشنهاداتی ارائه کردید؟

انجمن صنعت ساختمان راهکارهایی را در خصوص نهضت ملی مسکن ارائه کرده است. هدف نهضت ملی مسکن تولید بیشتر مسکن برای پاسخگویی به نیاز جامعه است. بیش از ۵۰ سازنده شاخص برتر تهران اعلام آمادگی کردند که نیاز به اخذ تسهیلات بانکی و زمین دولتی ندارند بلکه نیازمند تخفیف عوارض و حقوق دولتی هستند. آنها اعلام آمادگی کردند که در این بخش به دولت کمک کنند و با این روش بخش دیگری از سرمایه ها جذب شود و سرمایه ملی کشور تماما و تا حد ممکن در بخش مسکن مصرف نشود.

* آیا ورود چینی ها به بخش مسکن ایران و بافت فرسوده تهران را به نوعی یک تحقیر برای سازندگان داخلی نمی دانید؟

اعضای انجمن صنعت ساختمان سفری به شانگهای چین داشتند و از مگاپروژه های چینی ها نیز بازدید کردند. امروز توانمندی سازندگان داخلی بر انجام کار هست. موضوع بافت فرسوده بیشتر موانع حقوقی و نحوه ورود کردن به مالکیت است. به هر حال برخی از مالکان در بافت فرسوده علاقه ای به مشارکت و تجمیع ندارند و برخی هم توان مالی ندارند. به هر حال ورود به این موضوع نیز برخی موانع قضایی دارد و اهداف عالی شهرداری را برای ترمیم بافت فرسوده به تاخیر بیاندازد. امروز نگاه انجمن صنعت ساختمان این است که توان علمی، فنی و مالی و کارفرمایی سازندگان داخلی را بالا ببرد چرا که آنها قادر به انجام این میزان از ساخت و ساز هستند. شاید در بخشی از موارد از چینی ها برای مشاوره در مگاپروژه ها و بالای ۵ هزار واحد مسکونی استفاده شود. اما به هر حال شهرداری تهران هنوز مشخص نکرده است که ساختار ورود و حضور چینی ها به چه شکل است و قرار است چه اقداماتی انجام دهند و آیا موفق خواهند بود یا خیر؟ اما به هر ترتیب در اصلاحیه ای که معاونت معماری شهرداری تهران ارائه کرد اعلام کرد که قرار نیست چینی ها در ساخت و ساز به عنوان کارفرمای اصلی فعالیت کنند. اما هنوز هیچ سازمانی به طور مشخص ورود چینی ها را به طور دقیق نمی داند چگونه خواهد بود.

* پس سازندگان با ورود چینی ها به ساخت و ساز مسکن موافق نیستند؟

سازندگان با ورود چینی ها به این شکل که کار را به آنها بدهند موافق نیستند. چرا که این همه مهندس و متخصص و نیروی کار داخلی وجود دارد و قادر است. اما شاید علت اصلی مخالفت این باشد که خود متولیانی که این فکر ورود چینی ها را تولید کرده اند هنوز یک نقشه راه دقیقی تدوین نکردند که چه هدفی را دنبال می کنند.

ما معتقد هستیم که کارفرمایی مگاپروژه ها را نیز باید به بخش داخلی داد چرا که سازندگان داخلی بخش خصوصی که صاحب سرمایه هستند و هم تخصص و تجربه دارند توانایی کار دارند و خود بخش خصوصی می داند که از دانش و تخصص خارجی ها در کجا استفاده و بهره ببرد

* شهرداری تهران در این برنامه و ورود چینی ها از سازندگان و یا انجمن صنعت ساختمان درخواست مشاوره نکرده است؟

ما معتقد هستیم که کارفرمایی مگاپروژه ها را نیز باید به بخش داخلی داد چرا که سازندگان داخلی بخش خصوصی که صاحب سرمایه هستند و هم تخصص و تجربه دارند توانایی کار دارند و خود بخش خصوصی می داند که از دانش و تخصص خارجی ها در کجا استفاده و بهره ببرد. بحث ما سر این موضوع مصالح ساختمانی صنعتی است که آن هم نگاه انجمن صنعت ساختمان به این بخش است که چگونه و در جلساتی که خواهد داشت و مکاتباتی که انجام خواهد داد زمینه تسهیل ورود تکنولوژی نوین را برای ساختمان های مگاپروژه انجام دهد.

* پس با این حساب انجمن صنعت ساختمان موافق ورود تکنولوژی نوین صنعت ساختمان به بخش مسکن ایران هستید؟

در بخش وارد کردن مصالح ساختمانی ما موافق نیستیم اما در بخش ورود تکنولوژی قادر خواهیم بود که اجرا کنیم. چه بسا که همین الان هم در حال انجام است.

علت رکود ساخت و ساز در خصوص نوع نگاه مدیریت شهری تهران در دوره قبل شهرداری پیروز حناچی بود. در آن دوره نگاه شهرداری تهران رعایت تمام اصول فنی و قانونی در خصوص توسعه شهر تهران بود

*چالش اصلی این روزهای صنعت ساختمان را چه می بینید؟ به هر حال با رکود شدید ساخت و ساز مواجه هستیم و به خوبی کاهش تولید مشخص است.

علت رکود ساخت و ساز در خصوص نوع نگاه مدیریت شهری تهران در دوره قبل شهرداری پیروز حناچی بود. در آن دوره نگاه شهرداری تهران رعایت تمام اصول فنی و قانونی در خصوص توسعه شهر تهران بود. نگرش آن دوره مدیریت شهرداری بر این پایه استوار بود. اما به هر ترتیب موضوعی که رخ داد این بود که آمارها هم نشان می دهد که میزان صدور پروانه ساختمانی در زمان دوره مدیریت پیروز حناچی به آن حدی نبود که نیاز را برطرف کند.

* با این حساب اوضاع ساخت و ساز خیلی مناسب نیست؟

مضافا بر اینکه کمبود مسکن شاید در یک وضعیت اورژانسی هم هست و همین ضرورت اجرای طرح نهضت ملی مسکن را ایجاد کرد. بابت اختلاف نرخ بهره بانکی که برای وام مسکن ملی داده می شود بین ۲۳ درصد را ۳ درصد آن را سازنده می دهد و ۲۰ درصد را دولت می دهد. حتی اعلام کردند که ۱۷ هزار میلیارد تومان عوارض کلان شهرها است که دریافت می شود و ۲۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات را دولت در قبال این طرح پرداخت می کند. طرحی که انجمن صنعت ساختمان اعلام کرده است نه اینکه مخالفت با دولت باشد بلکه معتقد هستیم سازندگانی هستند که سرمایه دارند و هیچ تسهیلات بانکی و زمین نیاز ندارند بلکه خواهان تسهیل روند صدور پروانه ساختمانی هستند.

* مدت زمان صدور پروانه ساختمانی یکی از چالش های اصلی این روزهای ساخت و ساز است؟

علیرغم اینکه وعده هایی داده شد و جلساتی که برگزار شد شهرداری تهران اعلام کرد که صدور پروانه ساختمانی را به ۴ ماه کاهش خواهیم داد. در قانون به صراحت اعلام شده است که صدور پروانه ساختمانی باید ظرف یک هفته انجام شود اما هنوز نتوانسته اند. البته در مقطعی وقتی این قانون تصویب شد صدور پروانه ساختمانی در یک هفته صورت گرفت. اما امروز موانع دست و پا گیر و استعلاماتی که هر کدام پی در پی انجام می شود باعث افزایش نرخ تمام شده مسکن می شود و هم باعث دلسردی سازندگان می شود.