بالا رفتن قدرت طالبان/ پایین آمدن قدرت خرید افغان ها

الهام عابدینی کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی به این موضوع می پردازد.

۱. یک سال از خروج آشفته آمریکا از افغانستان گذشت و هنوز تصویر پرت شدن شهروندان از هواپیما در فرودگاه کابل، سقوط سریع و پی در پی شهرهای افغانستان در سایه انفعال ارتش افغانستان و صف های طولانی شهروندان افغانستان در خروجی مرزهای زمینی و هوایی برای خروج از کشور را به یاد داریم.

۲. دلایل شکست آمریکا را در افغانستان در چند مورد می توان دسته بندی کرد. اما همزمان نباید از خاطر برد که شکست آمریکا در افغانستان و این خروج نظامی به معنای پایان حضور آمریکا در این کشور و مداخله جویی های آن نیست.

۳. نمونه آن همین چند روز قبل که به بهانه مبارزه با تروریسم و کشتن ایمن الظواهری، سرکرده القاعده وارد حریم هوایی افغانستان شدند و حمله هوایی ترتیب دادند. فعالیت های جاسوسی آن نیز همچنان در افغاستان پابرجاست. همچنین شواهدی مبنی بر آموزش نظامیان پیشین در آمریکا وجود دارد.

۴. نخستین دلیل شکست آمریکا را می توان در ناکارآمدی ارتش افغانستان که از سوی خود آمریکایی ها تجهیز و آموزش دیده شده بود جستجو کرد. در حالی که افغانستانی ها به داشتن نیروهای جنگجو در شرایط دشوار جغرافیایی معروف بودند، ارتش این کشور بی مقاومت شهرها را به طالبان تقدیم کرد.

۵. البته گفته میشود که ارتش از سمت دولت اشرف غنی دستور داشته که مقاومتی نکند که این هم دیگه بد اندر بد و عذر بدتر از گناه است. نکته دیگر آنکه دولت اشرف غنی به دلیل فسادهای گسترده مالی و اداری که مرتکب شده بود، محبوبیت چندانی هم میان مردم افغانستان نداشت.

۶. در واقع، گزینه جایگزین برای طالبان که آن روزها به دنبال کسب قدرت بود، دولت غنی بود که آن هم مورد علاقه بسیاری از شهروندان افغاستانی نبود. تصویر برگزاری تحلیف همزمان برای دو رئیس جمهور (غنی و عبدالله) یکی از نمادهای بن بست و آشفتگی سیاسی در افغانستان در دوران غنی است.

۷. یکی از ادعاهای آمریکا در افغانستان مبارزه آن با تروریسم است. این در حالی است که جز دو مورد ترور اسامه بن لادن و ایمن الظواهری که آن ها هم با حرف و حدیث های بسیاری همراه بوده، در موارد دیگر مبارزه آمریکا با تروریسم بیشتر در حد۸ شعار بوده است.

۸. و حتی مواردی از حمایت مالی و تجهیزاتی آن از گروه های تروریستی دیده شده در برخی مواقع هم نقطه ای با عنوان موضع تروریستی هدف بمباران قرار می گرفت و کمی بعد مشخص می شد که منطقه غیرنظامی بوده است که احتمالا بهترین نمونه آن حمله هوایی آمریکا به بیمارستان قندوز بوده است.

۹. افغانستان در حالی وارد نخستین سال از قدرت گرفتن طالبان و خروج آمریکایی ها شده که هم اکنون ۲۵ میلیون افغانستانی زیر خط فقر و نیمی از مردم در آستانه گرسنگی زندگی می کنند. در چنین شرایطی میلیارد ها دلار از دارایی های مردم افغانستان در بانک مرکزی آمریکا، اروپا و امارات بلوکه شده است.

۱۰. نیمی از دختران افغانستانی هنوز در دوران به قدرت رسیدن طالبان نتوانسته اند به مدرسه بروند و هفتصد هزار هم بیکار شده اند. مشکلات زیاد است و به سرعت هم حل نمی شود…سال ها جنگ و حالا هم ادامه مداخله جویی های آمریکا مانع از ثبات و آرامش در افغانستان می شود. مسیر طولانی در پیش است.