موشک پرخرج ناسا سرانجام به سکوی پرتاب رسید

جمعه عصر به وقت ایران، اسپیس لانچ سیستم (SLS)، موشک غول‌پیکر جدید ناسا به سکوی پرتاب رسید. بااین‌حال، موشک هنوز آماده‌ی پرواز نیست و احتمالاً تا چند ماه آینده از روی زمین بلند نخواهد شد؛ اما فرایند مونتاژ آن به پایان رسیده است و سرانجام پس از سال‌ها انتظار روی سکوی پرتاب در مرکز فضایی کندی قرار دارد.

قطعاً نمی‌توان از موشکی که به اندازه‌ی طول زمین فوتبال آمریکایی ارتفاع دارد، شگفت‌زده نشد؛‌ اما کارشناسان احساس متضادی درباره‌ی موشک جدید ناسا دارند. طراحی، ساخت و‌ آزمایش چنین وسیله‌ی پرتاب بزرگ و پیچیده‌ای، بدون شک دستاورد مهندسی چشمگیری است. بااین‌حال، نمی‌توان بدون درنظرگرفتن هزینه‌ی هنگفت، تاخیرهای ادامه‌دار و کهنگی قریب‌الوقوع، درباره‌ی اسپیس لانچ سیستم و فضاپیمای اوراین بحث منطقی انجام داد.

یک نکته واضح به‌نظر می‌آید: هرچند موشک کاملاً مونتاژ‌شده‌ی SLS و فضاپیمای مسافربری اوراین قرار است پرتاب آزمایشی غیرسرنشین‌دار آرتمیس ۱ را تا چند ماه دیگر انجام دهند، انتقال موشک به سکوی پرتاب، به‌معنای آغاز برنامه‌ای جدید نیست و در عوض آغازی بر پایان دوره‌ای طولانی محسوب می‌شود. اسپیس لانچ سیستم احتمالاً واپسین زنجیر عصر آپولو به حساب می‌آید که به مدت ۶ دهه گریبان‌گیر ناسا بوده است.
نیمه پر لیوان

موشک SLS و اوراین از مدت‌ها پیش در ارائه‌های پاورپوینت ناسا ظاهر شده‌اند و سرانجام دیدن شکل واقعی آن‌ها اتفاق خوبی است. موشک و فضاپیما با انتقال به سکوی پرتاب از تاسیسات مونتاژ در مرکز فضایی کندی، جلوه‌ای تماشایی در غروب آفتاب فلوریدا داشتند. تقریباً ۱۱ ساعت فرایند انتقال با رسیدن فضاپیماها به مجتمع پرتاب ۳۹B بدون مشکل به پایان رسید.

در طول چند هفته‌ی آتی، مهندسان و تکنیسین‌ها موشک را برای آزمایش سوخت‌گیری حیاتی آماده خواهند کرد. درجریان این آزمون که اصطلاحاً «تمرین خیس» نامیده می‌شود، موشک با سوخت سرد پر شده و احتراق ثابت موتورها انجام خواهد شد. تمرین خیس، آزمایشی بی‌اهمیت محسوب نمی‌شود؛ زیرا دربردارنده‌ی تعاملی پیچیده بین موشک تازه مونتاژشده، فضاپیما، برج پرتاب، سامانه‌های زمینی و نرم‌افزار پرواز خواهد بود.

اگر همه‌چیز به خوبی پیش برود، آزمایش پیش‌رو در هفته‌ی نخست ماه آوریل انجام خواهد شد. آزمایش احتمالاً چند روز طول خواهد کشید و درصورت بروز مشکلات فنی، ممکن است طولانی‌تر نیز شود. پس از این آزمون، موشک برای انجام برخی اقدامات نهایی به ساختمان مونتاژ باز خواهد گشت و احتمالاً اوایل ماه ژوئن (اوایل تابستان) دوباره به سکوی پرتاب منتقل خواهد شد.

اسپیس لانچ سیستم، موشک بزرگ و قدرتمندی است که صددرصد ساخت آمریکا محسوب می‌شود. اگر SLS پرواز آزمایشی‌اش در سال جاری را با موفقیت انجام دهد، به ناسا و جهان غرب موشک سنگین قدرتمندی خواهد داد (اروپا همکار پروژه‌ی فضاپیمای اوراین است و چندین کشور مختلف نیز در برنامه‌ی قمری آرتمیس مشارکت دارند).

دست‌کم تا زمانی که استارشیپ اسپیس ایکس عملیاتی نشود، موشک اسپیس لانچ سیستم ظرفیت حمل بی‌سابقه‌ای برای اهداف اکتشافی ارائه خواهد داد.

افراد بسیاری به سختی تلاش کرده‌اند تا اسپیس لانچ سیستم و اوراین را به مرحله‌ی کنونی برسانند. این موفقیت در سازمانی عریض و طویلی همچون ناسا به هیچ‌وجه دستاوردی کوچک نیست.